ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ

(ᱡᱟᱹᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱪᱩᱨ ᱦᱮᱡᱠᱟᱱᱟ)


ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ (ᱡᱟᱹᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ) ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱚᱸᱭᱮᱸ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮ ᱯᱮᱭᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱚᱱᱟ ᱠᱦᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱴᱟᱝ ᱡᱟᱢᱢᱩ (ᱥᱤᱛᱴᱝ ᱡᱦᱚᱜᱽ ᱫᱚ ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮᱟᱜᱽ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱛᱮᱟᱨᱚᱜᱽᱠᱟᱱᱟ) ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱵᱟᱠᱤ ᱫᱚ ᱥᱨᱤᱱᱚᱜᱚᱨ (ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮᱟᱜ ᱥᱤᱴᱩᱝ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱠᱟᱱᱟ) ᱟᱨ ᱞᱟᱫᱟᱠ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱤᱢᱟᱞᱚᱭ ᱵᱩᱨᱩ-ᱢᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱹᱲᱛᱤ ᱦᱤᱸᱥ ᱯᱟᱲᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱ ᱠᱚᱱᱟ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱩᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱦᱤᱢᱟᱪᱚᱞ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱟᱨ ᱯᱟᱧᱡᱟᱵᱽ ᱦᱚᱸ ᱡᱟᱯᱟᱜ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱸᱭᱮᱸ - ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱪᱤᱱ ᱫᱤᱥᱚᱢ, ᱞᱟᱭᱤᱱ ᱚᱵᱽ ᱠᱚᱱᱴᱨᱚᱞ ᱫᱚ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱛᱟᱵᱮ ᱟᱠᱟᱱ ᱠᱟᱹᱥᱤᱢᱤᱨ ᱟᱨ ᱠᱚᱸᱭᱮᱸ - ᱯᱟᱪᱷᱮ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱜᱤᱞᱜᱤᱴ - ᱵᱚᱞᱤᱥᱛᱟᱱ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱᱮ ᱵᱮᱜᱟᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱩᱛ ᱥᱚᱝᱵᱤᱫᱷᱟᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱓᱗᱐ ᱫᱚᱯᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱛᱮ ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱮᱱ ᱟᱹᱯᱟᱹᱱ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱢᱮᱱ ᱛᱮ ᱧᱩᱢ ᱵᱮᱜᱟᱨ ᱚᱪᱚ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱵᱟᱛᱮ ᱨᱮ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱴᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱮᱠᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱟᱹᱲᱛᱤ ᱜᱮᱭᱟ ᱾

ᱡᱟᱹᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ
Jammu and Kashmir
ᱯᱚᱱᱚᱛ
Flag of ᱡᱟᱹᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ
Flag
Seal
ᱥᱤᱞ
Jammu and Kashmir
Location of Disputed Occupied Kashmir under Indian control
Map of Jammu and Kashmir
Map of Jammu and Kashmir
Coordinates (Srinagar): 33°27′N 76°14′E / 33.45°N 76.24°E / 33.45; 76.24Coordinates: 33°27′N 76°14′E / 33.45°N 76.24°E / 33.45; 76.24
ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱤᱧᱚᱛ
Admission to Union26 October 1947
ᱨᱟᱡᱽᱫᱷᱟᱱᱤSrinagar (May-October)
Jammu (Nov-April)[᱑]
Districts22
ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ[*]
 • Lieutenant GovernorManoj sinha[᱒]
 • Chief MinisterVacant[᱓]
 • LegislatureBicameral (87 seats in the Assembly + 36 seats in the Council), (Currently Assembly is Dissolved by the Governor of J&K)
 • Parliamentary constituencyRajya Sabha (4)
Lok Sabha (6)
 • High CourtJammu and Kashmir High Court
ᱮᱨᱤᱭᱟ
 • ᱞᱮᱠᱷᱟᱜᱩᱴ222236 ᱠᱤᱢᱤ (85806 ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ)
ᱮᱨᱤᱭᱟ ᱨᱮᱸᱠ5th[note ᱑]
ᱵᱟᱹᱱᱟᱹᱲᱛᱤ ᱩᱥᱩᱞ[᱔]7672 ᱢᱤᱴᱚᱨ (25171 ᱯᱷᱩᱴ)
ᱦᱩᱱᱩᱰᱤᱧ ᱩᱥᱩᱞ[᱕]300 ᱢᱤᱴᱚᱨ (1000 ᱯᱷᱩᱴ)
ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ(2011)
 • ᱞᱮᱠᱷᱟᱜᱩᱴ᱑᱒,᱕᱔᱑,᱓᱐᱒
 • ᱫᱷᱟᱹᱲ ᱮᱞ19th
 • ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ56/ᱠᱤᱢᱤ2 (150/ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ)
GDP[᱖]
 • Total (2018–19)
ᱟᱤ. ᱮᱥ. ᱛᱤ (ᱭᱩᱴᱤᱥᱤ+05:30)
ᱟᱭ.ᱮᱥ.ᱳ ᱓᱑᱖᱖ ᱠᱳᱰIN-JK
HDIincrease 0.684[᱗] (medium)
HDI rank17th (2017)
Literacy68.74 (30th)
Official languagesUrdu[᱘]
Other spokenKashmiri, Hindi, Dogri, Punjabi, Pahari, Gojri, Balti, Dadri and Ladakhi[᱘][᱙][᱑᱐]
ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴjk.gov.in
State symbols of Jammu and Kashmir
ᱨᱮᱱᱟᱜ
ᱡᱤᱭᱟᱹᱞᱤ
Kashmir stag
ᱪᱮᱬᱮ
Black-necked crane
ᱵᱟᱦᱟ
Lotus
ᱫᱟᱨᱮ
Chinar tree

ᱚᱛᱱᱚᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ

 
ᱠᱟᱨᱟᱠᱚᱨᱟᱢ-ᱯᱚᱥᱪᱤᱢ ᱛᱤᱵᱚᱛ ᱨᱮᱟᱜ ᱩᱪᱚᱥᱛᱦᱚᱲᱤ ᱠᱟᱱᱟ

ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱩᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱡᱚᱛᱚ ᱠᱚᱸᱛᱮᱸ ᱯᱟᱥᱴᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱛᱮ ᱥᱮᱫᱟᱭ ᱫᱚ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱩᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱢᱟᱯᱩᱨᱤ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱢᱮᱨᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱸᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾ ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱯᱮᱭᱟ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱚᱛᱱᱚᱛ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱨᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ, ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱵᱮᱰᱟ ᱟᱨ ᱞᱟᱰᱟᱠᱷ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱾ ᱥᱤᱧᱩᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱴᱟᱜ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱠᱚᱢᱟᱣ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱡᱟᱹᱢᱢᱩ ᱟᱨ ᱠᱟᱹᱥᱢᱤᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱴ ᱚᱛ ᱦᱟᱥᱟ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱫᱚ ᱒,᱒᱒,᱒᱓᱖ ᱪᱟᱹᱣᱠᱟᱹ ᱠᱤᱞᱚ ᱢᱤᱴᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾

ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ

ᱡᱤᱞᱟᱹᱠᱚ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ

ᱱᱚᱛᱥ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ

  1. Jammu and Kashmir is a disputed territory between India, Pakistan and China. The areas of Azad Kashmir and Gilgit-Baltistan administered by Pakistan and Aksai Chin region administered by China are included in the total area.

ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ

  1. Desk, The Hindu Net (2017-05-08). "What is the Darbar Move in J&K all about?". The Hindu (in Indian English). Retrieved 2019-02-23.
  2. "Satya Pal Malik sworn in as Jammu and Kashmir governor". The Economic Times. Press Trust of India. 23 August 2018.
  3. "BJP-PDP alliance ends in Jammu and Kashmir LIVE updates: Mehbooba Mufti resigns as chief minister; Governor's Rule in state". Firstpost. 19 June 2018. Retrieved 19 June 2018.
  4. "Saser Kangri - AAC Publications - Search The American Alpine Journal and Accidents". publications.americanalpineclub.org. Retrieved 2019-02-14.
  5. Raina, A.N. "Climate Patterns and Climatic Divisions".
  6. "Jammu and Kashmir Budget Analysis 2018-19". PRSIndia (in ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). 2018-01-19. Retrieved 2019-02-24.
  7. "Sub-national HDI – Area Database". Global Data Lab (in ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). Institute for Management Research, Radboud University. Retrieved 25 September 2018.
  8. ᱘.᱐ ᱘.᱑ "Report of the Commissioner for linguistic minorities: 50th report (July 2012 to June 2013)" (PDF). Commissioner for Linguistic Minorities, Ministry of Minority Affairs, Government of India. p. 49. Archived from the original (PDF) on 8 July 2016. Retrieved 14 January 2015. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  9. Khan, N. (2012-08-06). The Parchment of Kashmir: History, Society, and Polity (in ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). Springer. p. 184. ISBN 9781137029584.
  10. Aggarwal, J. C.; Agrawal, S. P. (1995). Modern History of Jammu and Kashmir: Ancient times to Shimla Agreement (in ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). Concept Publishing Company. ISBN 9788170225577.